ZATRUCIA - PIERWSZA POMOC

Postępowanie podane poniżej może zostać podjęte, w razie konieczności, do czasu przybycia właściwej pomocy lekarskiej.

Najważniejszą rzeczą przy zatruciach jest przerwanie kontaktu czynnika toksycznego z poszkodowanym. Właściwe i natychmiastowe udzielenie pierwszej pomocy może być decydującym czynnikiem w uratowaniu chorego, bowiem pomoc lekarska jest z reguły możliwa wówczas gdy trucizna niszczy już komórki organizmu.

1. Zasady ogólne

   Regułą jest, aby w każdym przypadku stosować poniższe postępowanie, z wyjątkiem zatrucia cyjankami.

   1. Usunąć poszkodowanego spod działania trucizny.

   2. Osobę nieprzytomną należy ułożyć na brzuchu, z głową obróconą na bok.

   3. Chorego należy położyć oraz zapewnić mu ciepło i spokój.

   4. Być przygotowanym do stosowania sztucznego oddychania metodą usta – usta przy wystąpieniu zaburzeń oddychania. Nie wolno zatrutego pozostawiać bez opieki.

   5. Nie wolno podawać alkoholu, z wyjątkiem zalecenia lekarskiego. Alkohol ułatwia wchłanianie pewnych trucizn.

   6. Możliwie szybko wezwać pomoc medyczną.

2. Zatrucia doustne

   1. Podać choremu natychmiast do wypicia płyny obojętne (2-4 szklanek wody) i wezwać pomoc lekarską. Truciznę będącą w organizmie należy rozcieńczyć podając do picia duże ilości płynów pod warunkiem, że chory jest przytomny i może połykać. Należy podawać mleko, jaja, wodę z sodą oczyszczoną, wodę z musztardą lub jakiekolwiek obojętne płyny.

      Uwaga! Doustne podawanie płynów człowiekowi nieprzytomnemu grozi śmiertelnym zachłyśnięciem!

   2. Należy natychmiast wywołać wymioty przez łagodne podrażnianie tylnej ścianki gardła lub podać do wypicia haust letniej, słonej wody (1 łyżeczka soli na szklankę wody). Po kilku minutach powtórzyć zabieg. Po opróżnieniu żołądka należy podawać płyny obojętne np. mleko.

      Uwaga! Nie należy wywoływać wymiotów u osób, które napiły się benzyny, mocnego kwasu lub ługu! Postępowanie takie może szkodzić, a nawet spowodować pęknięcie przełyku.

   3. Udzielając pierwszej pomocy należy zidentyfikować truciznę i zastosować specyficzne odtrutki. W przypadku wątpliwości co do rodzaju trucizny, podać choremu 15g (czubatą łyżkę stołową) odtrutki uniwersalnej w ½ szklanki ciepłej wody.

      Odtrutka uniwersalna:

      Węgiel aktywny	-	2 części
      Tlenek magnezu	-	1 część
      Tanina	-	1 część

      W przypadku braku taniny można podawać do picia mocną, nie słodzoną herbatę

      Uwaga! Nigdy nie podawać do picia tłuszczów lub alkoholu, o ile nie ma takiego zalecenia lekarza.

3. Zatrucia gazami drażniącymi(przez drogi oddechowe)

   Do gazów i cieczy silnie drażniących należą następujące toksyczne substancje; akroleina, amoniak, bezwodniki kwasowe, brom, bromowodór, chlor, chlorowodór, formaldehyd, fosgen, fluorowodór, chlorki i tlenochlorki fosforu, chlorek tionylu i sulfurylu, jodowodór, kwas octowy, kwas siarkowy dymiący, ozon, tlenki azotu i tlenki siarki.

   Przy zatruciu przez drogi oddechowe tymi substancjami postępujemy w niżej przedstawiony sposób:

   1. Zatrutego należy wynieść na świeże powietrze.

   2. W przypadku zaburzeń w oddychaniu stosować sztuczne oddychanie metodą usta – usta.

   3. Choremu zdjąć odzież wierzchnią, przemyć oczy bieżąca wodą oraz skórę będącą w kontakcie z drażniącą substancją. Zapewnić ciepło i spokój.

      Uwaga! Osoba udzielająca pomocy powinna założyć odpowiednią maskę gazową lub wstrzymać oddech na czas przebywania w skażonej strefie. Przy odpowiednio dużym stężeniu toksycznego gazu, nawet jeden oddech może spowodować utratę przytomności.

4. Skażenia skóry

   1. O ile to możliwe, należy zidentyfikować truciznę

   2. Skażoną powierzchnię ciała przemywać bieżącą ciepłą wodą co najmniej przez 15 minut.

   3. Należy usunąć skażoną odzież, buty zegarki, pierścionki i inne ozdoby jubilerskie.

   4. Nie stosować tłuszczów lub pasty z wodorowęglanu sodu na skórę, o ile nie zaleci tego lekarz.

5. Skażenie oczu

   Żrące chemikalia niesłychanie szybko powodują trwałe uszkodzenie oka, toteż przy udzielaniu pierwszej pomocy ważna jest każda sekunda. Pierwsza pomoc polega na natychmiastowym płukaniu oczu co najmniej przez 15 minut strumieniem przegotowanej wody o temperaturze pokojowej lub izotonicznym roztworem chlorku sodu. W żadnym razie nie wolno stosować odtrutek do płukania oczu (np. roztworu sody). Oczy muszą być otwarte i w razie konieczności powieki należy przytrzymywać tak, aby woda dostawała się pod nie. Opatrunek skażonego oka polega na luźnym nałożeniu kilku płatków jałowej gazy i umocowaniu ich przylepcem do twarzy.

   W przypadku obrażeń oczu należy pamiętać, że poszkodowany musi dostać się do okulisty przed upływem 2 godzin.